Zarządzenie Biskupa Koszalińsko-Kołobrzeskiego
dotyczące zasad bezpieczeństwa i higieny oraz duszpasterstwa
w czasie epidemii koronawirusa SARS-CoV-2

  

Gwałtownie rozszerzająca się epidemia jest dla nas wszystkich bardzo trudnym doświadczeniem. Od 17 października br. w całym kraju władze państwowe wprowadzają nowe narzędzia do walki z koronawirusem. W tym czasie szczególnie powinien nam towarzyszyć duch solidarności i braterstwa. Biorąc pod uwagę nasze możliwości wspierajmy tych, którym jest teraz szczególnie trudno. Bardzo proszę, aby Parafialne Zespoły Caritas, wspólnoty kościelne, skauci, harcerze, młodzież z Oazy i KSM-u, otoczyły opieką osoby starsze, chore i samotne. Proszę, aby w tym trudnym czasie nikt nie pozostawał bez opieki.  

Wyrazem naszej miłości i wzajemnej odpowiedzialności za siebie są przyjęte w Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej reguły bezpieczeństwa i higieny wydawane przeze mnie w kolejnych wskazaniach i zarządzeniach. W związku z tym przypominam o dotychczas obowiązujących zasadach oraz przekazuję dodatkowe postanowienia, które należy wdrożyć podczas liturgii i innych działań duszpasterskich na terenie całej diecezji. 

Proszę o przyjęcie ze zrozumieniem poniższych wytycznych i ścisłe ich przestrzeganie, nawet jeśli wierni wprost nie zgłaszają takich oczekiwań lub wydaje się, że w danej parafii nie ma takich potrzeb. Proszę również o jasne ich komunikowanie wiernym, co zwiększa komfort uczestnictwa w życiu Kościoła. Biorąc pod uwagę zagrożenie, z którym mierzymy się jako wspólnota Kościoła, wszystkie wskazania dotyczące duszpasterstwa w czasie SARS-CoV-2 będą od dnia dzisiejszego wydawane w formie zarządzeń, a nie jak dotychczas w formie wskazań.  

1. Dyspensa

W nawiązaniu do Komunikatu Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski z dnia 16 października 2020 r., wobec nowych obostrzeń sanitarnych podczas zgromadzeń religijnych, mając na uwadze zagrożenie zdrowia oraz życia (zgodnie z kan. 87 § 1, kan. 1245 i kan. 1248 § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego), niniejszym udzielam dyspensy od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej do dnia 28 listopada 2020 r. następującym wiernym:

a. osobom w podeszłym wieku;
b. osobom z objawami infekcji (np. kaszel, katar, podwyższona temperatura, itp.);
c. osobom, które czują trudny do pokonania lęk przed zarażeniem;
d. osobom, które nie będą mogły skorzystać z możliwości uczestnictwa we Mszy św. ze względu na ograniczenie liczby wiernych w kościołach w strefach tzw. „czerwonej” i „żółtej”. 

2. Uczestnictwo wiernych w sprawowanych liturgiach i innych działaniach duszpasterskich

A. Strefa żółta:

• w liturgii w obiektach kultu może uczestniczyć maksymalnie 1 osoba na 4m², uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 1,5 m oraz realizują obowiązek zakrywania ust i nosa; 
  na zewnątrz uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 1,5 m oraz realizują obowiązek zakrywania ust i nosa; na spotkaniach pozaliturgicznych liczba uczestników nie może przekroczyć 20 os., uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 1,5 m oraz realizują obowiązek zakrywania ust i nosa. 

B. Strefa czerwona:

• podczas liturgii w budynkach może przebywać nie więcej niż 1 osoba na 7m², uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 1,5 m oraz realizują obowiązek zakrywania ust i nosa; 
  na zewnątrz uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 1,5 m oraz realizują obowiązek zakrywania ust i nosa; 
  w spotkaniach pozaliturgicznych liczba uczestników nie może przekroczyć 10 os., uczestnicy przebywają w odległości nie mniejszej niż 1,5 m oraz realizują obowiązek zakrywania ust i nosa

 3. Udzielanie Komunii Świętej

a. Podczas każdej liturgii należy umożliwić wiernym przyjęcie Komunii Świętej zarówno bezpośrednio do ust, jak i na rękę. Przypominam, że prawo liturgiczne Kościoła dopuszcza jako równoważne, dwie formy przyjmowania Komunii św. O formie tej decyduje każdy wierny, w sposób wolny i nieskrępowany. Naszą zaś sprawą, jako duszpasterzy, jest w tej sytuacji epidemiologicznej, zadbać o bezpieczeństwo i podać porządek udzielania Komunii św., zachowując tym samym szacunek do wyboru wiernych, co do sposobu, w którym chcą przyjąć Komunię św. 

b. Za każdym razem należy wyraźnie ogłosić porządek przyjmowania Komunii Świętej. Należy utworzyć oddzielne rzędy dla przyjmujących Komunię Świętą bezpośrednio do ust i na rękę. Jeśli obecny jest jeden szafarz, komunikuje on najpierw rząd przyjmujących na rękę, a następnie rząd przyjmujących do ust. Jeśli jest większa liczba szafarzy, wówczas każdy z nich komunikuje w oddzielnym rzędzie.

c. Kapłan lub inny szafarz rozdający Komunię Świętą winien bezpośrednio przed, jak i po tej czynności, zdezynfekować ręce, a podczas niej mieć nałożoną maseczkę. 

 4. Sakrament pokuty i pojednania

Należy zadbać o należyte zabezpieczenie konfesjonałów, co jest ważne zwłaszcza w kontekście zbliżającego się okresu spowiedzi przed Uroczystością Wszystkich Świętych oraz przed Bożym Narodzeniem.

a. Wolno spowiadać poza konfesjonałami, w przygotowanych do tego pomieszczeniach. 
b. Nie wolno używać tzw. konfesjonałów zamkniętych (szafowych).
c. W konfesjonałach na kratkach najlepiej od strony penitenta oraz spowiednika należy umieścić folie ochronne i wymieniać je przynajmniej raz w tygodniu.
d. W konfesjonałach należy umieścić środek do dezynfekcji z dozownikiem rozpylającym, prosząc penitentów, aby każdy po sobie zdezynfekował folię.

5. Bierzmowania

Wobec obecnej sytuacji epidemiologicznej i ograniczeniach w liczbie osób mogących uczestniczyć we Mszach św. w kościołach oraz zasadach funkcjonowania szkół w strefach żółtej i czerwonej, należy zawiesić wszystkie bierzmowania do odwołania.   

6. Spotkania grup i wspólnot parafialnych 

Zasadnym wydaje się być przeniesienie wszystkich spotkań grup i wspólnot parafialnych do kościołów.  

7. Uroczystość Wszystkich Świętych i modlitwa na cmentarzach

a. W związku ze zbliżającą się Uroczystością Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym należy zachęcać wiernych do indywidualnego nawiedzania cmentarzy, rozkładając odwiedziny grobów swoich bliskich na całą oktawę uroczystości (proszę przypomnieć o możliwości uzyskania odpustu). 

b. Wobec ograniczeń sanitarnych dotyczących liczby osób mogących uczestniczyć w zgromadzeniach publicznych, należy zrezygnować z uroczystości na cmentarzach w dniu 1 listopada, a zamiast tego zaprosić wiernych do udziału w liturgiach sprawowanych w ciągu dnia w świątyniach. Zamiast jednej tradycyjnej procesji można zaproponować nabożeństwa za zmarłych w kolejnych dniach listopada (Agenda liturgiczna diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej,
ss. 448-460). Można też zwiększyć liczbę odprawianych Mszy św. w kościołach.

8. Wizyta duszpasterska (tzw. kolęda)

a. W najbliższym roku w Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej nie odbędzie się wizyta kolędowa w tradycyjnej formie.
b. Zamiast odwiedzin przez duszpasterzy w domach należy zaprosić mieszkańców do kościoła w mniejszych grupach na wieczorną Mszę św., np. mieszkańców poszczególnych ulic lub małych miejscowości. Intencją tej Mszy św. winna być modlitwa za zaproszonych danego dnia parafian.
c. Podczas Mszy św. należy wygłosić okolicznościową homilię oraz odmówić modlitwę błogosławieństwa nad zebranymi i pozostałymi w domach mieszkańcami, zwłaszcza chorymi. Można także poświęcić wodę, którą wierni przyniosą do kościoła w ich własnych naczyniach, a po poświęceniu zabiorą do domów. 

d. Po liturgii należy poprowadzić kolędowanie oraz rozmowę, poruszającą bieżące kwestie parafialne. Wskazane jest też rozdanie modlitwy do odmówienia w domach. 

e. Warto zachęcić wiernych, by po powrocie do domów odprawili celebrację „liturgii rodzinnej”, odmawiając modlitwę, której tekst otrzymali w świątyni, oraz kropiąc mieszkanie wodą święconą (teksty modlitw zostaną przygotowane dla parafii w odpowiednim czasie).

9. Środki ochrony osobistej

Maseczek lub przyłbic zakrywających nos i usta winni używać:

a. wierni uczestniczący w liturgii, chyba że mają zwolnienie wynikające z przeciwskazań medycznych,
b. pracownicy kościelni w sytuacjach kontaktu z innymi osobami (np. podczas zbierania składki czy w czasie przygotowania paramentów w świątyni, w której przebywają inne osoby),
c. służba liturgiczna podczas liturgii i przygotowania do niej, z wyjątkiem diakona, lektora
i psalmisty w momentach czytania lub śpiewu,
d. celebransi – przynajmniej podczas rozdawania Komunii św. i procesji przez świątynię. 

Parafia powinna zaopatrzyć się w dozowniki płynu dezynfekującego (spis certyfikowanych preparatów dezynfekujących – link w treści e-mail), które należy ustawić przy drzwiach wejściowych (lecz nie w kropielnicach). Należy ponadto przy drzwiach wejściowych umieścić przypomnienie o obowiązku stosowania maseczek i liczbie osób mogących uczestniczyć
w liturgiach sprawowanych w świątyni w zależności od strefy, w której dany kościół lub kaplica się znajduje. 

Zachęcam ponadto, aby na zakończenie Mszy św. powrócić do praktyki śpiewu Suplikacji
w intencji ustania epidemii, za chorych i personel medyczny oraz w intencji zmarłych. Proszę także, aby wezwać wiernych do modlitwy błagalnej o ocalenie przed rozprzestrzenianiem się wirusa. Można zaproponować odmawianie Koronki do Bożego Miłosierdzia, każdego dnia, jeśli to możliwe, w Godzinie Miłosierdzia pomiędzy godz. 15:00 a 16:00. Niech w naszych intencjach różańcowych na stałe wpisze się modlitwa o powstrzymanie epidemii.

Z serca dziękuję Duszpasterzom, Osobom Konsekrowanym i Wiernym Świeckim za codzienny wysiłek budowania wspólnoty Kościoła w trudnych czasach epidemii. Szczególnie dziękuję służbie zdrowia, służbom sanitarnym i wszystkim wolontariuszom opiekującymi się chorymi, życzę wszystkim obfitości Bożego błogosławieństwa na każdy dzień. 

Koszalin, dnia 16 października 2020 r.

Znak: B 23 - 27/20

 

+ Edward Dajczak 
Biskup Koszalińsko-Kołobrzeski

ks. Łukasz Gąsiorowski 
Dyrektor Wydziału Duszpasterskiego